θέλω να σου μιλήσω για τον αρχαίο πολιτισμό, τον πολιτισμό που έζησα με τον παππού μου τα καλοκαίρια στο νησί.
Ο άνθρωπος αυτός μου έμαθε την γοητεία να ακούω ιστορίες και την αγάπη να διαβάζω.
Θα στα πω σαν χορευτικά βήματα.
Βήμα πρώτο.
Όταν ένα παιδί κάνει λάθος μιλάς με ιστορίες-παραβολές. Αυτοσχεδίαζε ο άνθρωπος και φανταζόταν ήρωες και σκηνές, τα μετέφερε με τόση ζωντάνια που τα ζούσες και έδινες μόνος σου το δίκιο και το άδικο.
Απλά και χωρίς ηθικοπλαστικές λοβιτούρες. Οδηγούσε εμάς τα εγγόνια στην λύση, την κατανόηση του λάθους μας απλά και αυθόρμητα. Με μια σοφία που την εμπιστευόσουν όχι γιατί ήταν γηραιότερος αλλά γιατί αυτή η σοφία ενέπνεε ευγένεια.
ήταν από τους λίγους που είχε τελειώσει το σχολείο αλλά αυτό το μάθαμε πολύ αργότερα, δεν ήταν αυτό που τον βοηθούσε στο κύρος και τον σεβασμό.
Βήμα δεύτερο.
Ο παππούς ήταν μαραγκός. Αγαπούσε την δουλειά του όσο δεν έπαιρνε. Ζητούσε τα χρήματα που άξιζε η δουλειά και η ποιότητα του ξύλου που χρησιμοποιούσε, όχι κάτι πέρα από αυτό.
έσκυβε πάνω από τα σαμάρια ώρες ατέλειωτες, στο τέλος τα σκάλιζε υπομονετικά, σκάλιζε άλλοτε λουλούδια κι άλλοτε πέταλα να φέρνουν γούρι στον ζευγολάτη και στο ζώο..
Τα σαμάρια του ακόμη βρίσκονται <<ζωντανά>>, στα κυκλαδονήσια..
Βήμα τρίτο.
Αγαπούσε τον οίνο. Πάντα έφτιαχνε κρασί μόνος του και γέμιζε τα βαρέλια.
Το κρασί δεν το πίνεις μόνος σου, έλεγε, χρειάζεται παρέα.
Πολλά τα βράδυα που το Καλλιό τον φώναζε από την ταβέρνα. Μα αυτός ήθελε ακόμη να πει ή να ακούσει μια ιστορία.
Φίλευε κόσμο και κοσμάκη με ρετσίνα, κόκκινα μάγουλα κι αγάπη που πάντα περίσευε.
Βήμα τέταρτο.
Υπήρχε πάντα μια απορία μέσα μου. Πως μπορούσε να συνενοείται με τους ξένους, ποιόν κώδικα επικοινωνίας είχε αναπτύξει. Αργότερα κατάλαβα. Δια της συμπάθειας και της περηφάνιας.
Συνήθιζαν να κάθονται με τις ώρες οι τουρίστες στο μαραγκούδικο,μιλώντας ώρες ατέλειωτες με τον παππού και τον πατέρα μου.
άκουγες γέλια και έβλεπες αγκαλιές ανθισμένες...
Ναι, τον αγαπούσαν κι οι γερμανοί, τους εξηγούσε για την κατοχή κάνοντας κινήσεις και δείχνοντας φωτογραφίες, θυμάμαι ακόμη έναν ψηλό μεγάλης ηλικίας άντρα να σκύβει το κεφάλι του.
Το βράδυ ήπιαν ρακές στην Λόζα..
Βήμα πέμπτο.
Η αξιοπρέπεια ήταν η πρώτη φωνή μέσα του.
Ο τρόπος ζωής ήταν τέτοιος που καμμία πράξη του δεν εκδήλωσε ποτέ ζήλια, κλοπή, συκοφαντία.
Δεν κορόιδευε τον τρελό του χωριού, του μίλαγε γλυκά σαν περνούσε έξω από το κατώφλι.
Επίσης δεν ήσουν αξιοπρεπής αν εσύ έτρωγες και δεν έδινες στον άλλο να φάει.
Η τροφή είναι για όλους, έλεγε...
Βήμα έκτο.
Η εργασία είναι ένα πολύτιμο αγαθό, έλεγε.
Αυτό σήμαινε πως ενώ είχε να παραδώσει σαμάρια στα νησιά και να πληρωθεί <<καλά λεφτά>>, καθυστερούσε για να αποκαταστήσει την ζημιά σε κάποιον που χάλασε το αλέτρι του.
Αν ο γεωργός δεν είχε εργαλεία η γη δεν θα του έδινε λεφτά, έλεγε.
Αν ο γεωργός δεν είχε λεφτά του έλεγε, δεν πειράζει, θα μου δώσεις φάβα όταν θα βγάλεις..
Βήμα έβδομο.
Τα νησιώτικα σπίτια έχουν φτιαχτεί στην πλάτη των γαιδουριών, μας έλεγε.
Τα γαιδούρια έπρεπε να φάνε και να πιούνε όπως κι ο άνθρωπος...
Καμμία καθυστέρηση, είτε βροχή είτε αέρας...
Ο Κίτσος ήταν φίλος της οικογένειας, ήταν μέλος...
Βήμα όγδοο.
Αν τράβαγα το σκοινί με την γιαγιά σου, συνήθιζε να μου λέει, δεν θα μασταν μαζί.
Όταν ο ένας το τραβά παιδί μου, ο άλλος χρειάζεται να το αφήνει λάσκα...
Βήμα ένατο.
Διάβαζε τα πάντα, συνεχώς διάβαζε. Η γιαγιά μας φώναζε, θα τυφλωθείτε μωρέ από το τόσο διάβασμα.
Στα 16 περίπου άφησα στο τραπέζι τον Μπουκόφσκι ε΄να μεσημέρι καυτό που ο τζίτζικας παραληρούσε...
Δήθεν το ξέχασα..
Τον είχε τελειώσει το επόμενο μεσημέρι...
Γιαγιά ( δεν μου λες βρε θηλυκό εσύ, ίντα βιβλίο άφησες και δεν ηκοιμήθη βρε ο άνθρωπος όλη νύχτα μόνο τον πήρε ο ύπνος με τα γυαλιά του και το βιβλίο στα χέρια ε);
Την άλλη μέρα ο παππούς γελώντας με ρώτησε πόσες ώρες κάνει το αεροπλάνο ως την Αμερική,
πόσο ατέλειωτη χαβούζα είναι αυτή η κοινωνία, πως ο αγροτικός γιατρός μια χαρά ήταν τελικά ακόμη κι αν τον έβλεπαν σπάνια αφού και στην Αμερική οι άνθρωποι πέθαιναν, πως να, καλός άνθρωπος μωρέ αυτός αλλά πίνει πολύ και θα του χαλάσει το συκώτι κι είναι κρίμα, και τι καλά να σαι λεύτερος αλλά με τόσες γυναίκες βρε κόρη μου θα χάσει το μυαλό του..
Από τότε όποιος μιλούσε για την Αμερική στην ταβέρνα και την εκθείαζε έβαζε δαιμονικά γέλια κι έλεγε αμέτε βρε στην ευχή του θεού μα δεν ηξέρετε ίντα γίνεται κι εκεί...
Βήμα δέκατο.
Αν άξιζες τον κόπο τελικά κανείς δεν θα σε ξεχάσει.
Θα περνούν έξω από την πόρτα σου αυτοί που σε έζησαν και θα σκύβουν το κεφάλι.
Αφήνοντας ένα δάκρυ.
ή την τιμή που πρέπει σε έναν ήρεμο πολεμιστή.
Αυτό συμβαίνει ακόμη δεκαετίες μετά.
Το παλιό μαραγκούδικο είναι τώρα το σπίτι μου.
Αυτός ο πολιτισμός δεν θα ξεχαστεί ποτέ
Από εμένα.
Από όσους έζησαν τον πολιτισμό σε δέκα βήματα.
Όταν ακούω να λένε κάποιοι πως είμαστε ζώα και άθλιοι και κλέφτες λυπάμαι.
Λυπάμαι τον κόπο εκείνων των ανθρώπων.
Τον πολιτισμό των νησιών..
Δεν θα γονατίσω ποτέ..
ΟΤΙ και να συμβεί..
Ο άνθρωπος αυτός μου έμαθε την γοητεία να ακούω ιστορίες και την αγάπη να διαβάζω.
Θα στα πω σαν χορευτικά βήματα.
Βήμα πρώτο.
Όταν ένα παιδί κάνει λάθος μιλάς με ιστορίες-παραβολές. Αυτοσχεδίαζε ο άνθρωπος και φανταζόταν ήρωες και σκηνές, τα μετέφερε με τόση ζωντάνια που τα ζούσες και έδινες μόνος σου το δίκιο και το άδικο.
Απλά και χωρίς ηθικοπλαστικές λοβιτούρες. Οδηγούσε εμάς τα εγγόνια στην λύση, την κατανόηση του λάθους μας απλά και αυθόρμητα. Με μια σοφία που την εμπιστευόσουν όχι γιατί ήταν γηραιότερος αλλά γιατί αυτή η σοφία ενέπνεε ευγένεια.
ήταν από τους λίγους που είχε τελειώσει το σχολείο αλλά αυτό το μάθαμε πολύ αργότερα, δεν ήταν αυτό που τον βοηθούσε στο κύρος και τον σεβασμό.
Βήμα δεύτερο.
Ο παππούς ήταν μαραγκός. Αγαπούσε την δουλειά του όσο δεν έπαιρνε. Ζητούσε τα χρήματα που άξιζε η δουλειά και η ποιότητα του ξύλου που χρησιμοποιούσε, όχι κάτι πέρα από αυτό.
έσκυβε πάνω από τα σαμάρια ώρες ατέλειωτες, στο τέλος τα σκάλιζε υπομονετικά, σκάλιζε άλλοτε λουλούδια κι άλλοτε πέταλα να φέρνουν γούρι στον ζευγολάτη και στο ζώο..
Τα σαμάρια του ακόμη βρίσκονται <<ζωντανά>>, στα κυκλαδονήσια..
Βήμα τρίτο.
Αγαπούσε τον οίνο. Πάντα έφτιαχνε κρασί μόνος του και γέμιζε τα βαρέλια.
Το κρασί δεν το πίνεις μόνος σου, έλεγε, χρειάζεται παρέα.
Πολλά τα βράδυα που το Καλλιό τον φώναζε από την ταβέρνα. Μα αυτός ήθελε ακόμη να πει ή να ακούσει μια ιστορία.
Φίλευε κόσμο και κοσμάκη με ρετσίνα, κόκκινα μάγουλα κι αγάπη που πάντα περίσευε.
Βήμα τέταρτο.
Υπήρχε πάντα μια απορία μέσα μου. Πως μπορούσε να συνενοείται με τους ξένους, ποιόν κώδικα επικοινωνίας είχε αναπτύξει. Αργότερα κατάλαβα. Δια της συμπάθειας και της περηφάνιας.
Συνήθιζαν να κάθονται με τις ώρες οι τουρίστες στο μαραγκούδικο,μιλώντας ώρες ατέλειωτες με τον παππού και τον πατέρα μου.
άκουγες γέλια και έβλεπες αγκαλιές ανθισμένες...
Ναι, τον αγαπούσαν κι οι γερμανοί, τους εξηγούσε για την κατοχή κάνοντας κινήσεις και δείχνοντας φωτογραφίες, θυμάμαι ακόμη έναν ψηλό μεγάλης ηλικίας άντρα να σκύβει το κεφάλι του.
Το βράδυ ήπιαν ρακές στην Λόζα..
Βήμα πέμπτο.
Η αξιοπρέπεια ήταν η πρώτη φωνή μέσα του.
Ο τρόπος ζωής ήταν τέτοιος που καμμία πράξη του δεν εκδήλωσε ποτέ ζήλια, κλοπή, συκοφαντία.
Δεν κορόιδευε τον τρελό του χωριού, του μίλαγε γλυκά σαν περνούσε έξω από το κατώφλι.
Επίσης δεν ήσουν αξιοπρεπής αν εσύ έτρωγες και δεν έδινες στον άλλο να φάει.
Η τροφή είναι για όλους, έλεγε...
Βήμα έκτο.
Η εργασία είναι ένα πολύτιμο αγαθό, έλεγε.
Αυτό σήμαινε πως ενώ είχε να παραδώσει σαμάρια στα νησιά και να πληρωθεί <<καλά λεφτά>>, καθυστερούσε για να αποκαταστήσει την ζημιά σε κάποιον που χάλασε το αλέτρι του.
Αν ο γεωργός δεν είχε εργαλεία η γη δεν θα του έδινε λεφτά, έλεγε.
Αν ο γεωργός δεν είχε λεφτά του έλεγε, δεν πειράζει, θα μου δώσεις φάβα όταν θα βγάλεις..
Βήμα έβδομο.
Τα νησιώτικα σπίτια έχουν φτιαχτεί στην πλάτη των γαιδουριών, μας έλεγε.
Τα γαιδούρια έπρεπε να φάνε και να πιούνε όπως κι ο άνθρωπος...
Καμμία καθυστέρηση, είτε βροχή είτε αέρας...
Ο Κίτσος ήταν φίλος της οικογένειας, ήταν μέλος...
Βήμα όγδοο.
Αν τράβαγα το σκοινί με την γιαγιά σου, συνήθιζε να μου λέει, δεν θα μασταν μαζί.
Όταν ο ένας το τραβά παιδί μου, ο άλλος χρειάζεται να το αφήνει λάσκα...
Βήμα ένατο.
Διάβαζε τα πάντα, συνεχώς διάβαζε. Η γιαγιά μας φώναζε, θα τυφλωθείτε μωρέ από το τόσο διάβασμα.
Στα 16 περίπου άφησα στο τραπέζι τον Μπουκόφσκι ε΄να μεσημέρι καυτό που ο τζίτζικας παραληρούσε...
Δήθεν το ξέχασα..
Τον είχε τελειώσει το επόμενο μεσημέρι...
Γιαγιά ( δεν μου λες βρε θηλυκό εσύ, ίντα βιβλίο άφησες και δεν ηκοιμήθη βρε ο άνθρωπος όλη νύχτα μόνο τον πήρε ο ύπνος με τα γυαλιά του και το βιβλίο στα χέρια ε);
Την άλλη μέρα ο παππούς γελώντας με ρώτησε πόσες ώρες κάνει το αεροπλάνο ως την Αμερική,
πόσο ατέλειωτη χαβούζα είναι αυτή η κοινωνία, πως ο αγροτικός γιατρός μια χαρά ήταν τελικά ακόμη κι αν τον έβλεπαν σπάνια αφού και στην Αμερική οι άνθρωποι πέθαιναν, πως να, καλός άνθρωπος μωρέ αυτός αλλά πίνει πολύ και θα του χαλάσει το συκώτι κι είναι κρίμα, και τι καλά να σαι λεύτερος αλλά με τόσες γυναίκες βρε κόρη μου θα χάσει το μυαλό του..
Από τότε όποιος μιλούσε για την Αμερική στην ταβέρνα και την εκθείαζε έβαζε δαιμονικά γέλια κι έλεγε αμέτε βρε στην ευχή του θεού μα δεν ηξέρετε ίντα γίνεται κι εκεί...
Βήμα δέκατο.
Αν άξιζες τον κόπο τελικά κανείς δεν θα σε ξεχάσει.
Θα περνούν έξω από την πόρτα σου αυτοί που σε έζησαν και θα σκύβουν το κεφάλι.
Αφήνοντας ένα δάκρυ.
ή την τιμή που πρέπει σε έναν ήρεμο πολεμιστή.
Αυτό συμβαίνει ακόμη δεκαετίες μετά.
Το παλιό μαραγκούδικο είναι τώρα το σπίτι μου.
Αυτός ο πολιτισμός δεν θα ξεχαστεί ποτέ
Από εμένα.
Από όσους έζησαν τον πολιτισμό σε δέκα βήματα.
Όταν ακούω να λένε κάποιοι πως είμαστε ζώα και άθλιοι και κλέφτες λυπάμαι.
Λυπάμαι τον κόπο εκείνων των ανθρώπων.
Τον πολιτισμό των νησιών..
Δεν θα γονατίσω ποτέ..
ΟΤΙ και να συμβεί..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου